Narcisse Tordoir
De 4 seizoenen / The 4 Seasons, 1977
< 1977, New Reform, Aalst
< 1977, R.O.H.K., Brussel
< 1977, Universitaire Instelling, Antwerpen
Hugo Roelandt bedenkt samen met Narcisse Tordoir, Anne-Mie Van Kerckhoven en Jan Janssen zijn project ‘De 4 seizoenen’. Deze actie steunt op kunstmatige en wetenschappelijke beïnvloeden van de jaargetijden en wil de vraag beantwoorden in welke mate een kunstenaar de natuurelementen kan dirigeren. De werkelijkheid wordt door de kunstenaar de wet opgelegd met kunstmatige middelen eigen aan de wetenschappelijke evoluties: de herfst wordt gecreëerd door Anne-Mie Van Kerckhoven, de zomer door Narcisse Tordoir, de lente door Jan Janssen en de winter is een samenwerking van deze drie. Hugo Roelandt neemt het algemeen concept voor zijn rekening. Onder de titel ‘Ontwerpen voor uitvoering’ wordt het project gepresenteerd (samen met verschillende andere, waaronder Reindeer Werk) op het binnenplein van de Brusselse avond-academie RHOK in Etterbeek. Een voetnoot bij de titel stelt: “Het betreft hier plannen voor projecten die zullen worden uitgevoerd in juli van dit jaar (1977 – mh) in het stedelijk archief van de stad Kassel, W.Duitsland, in de marge van Documenta 6.”
Achteraf verklaart Roelandt: “ik had op dat ogenblik een enorme hekel aan alles wat natuur was. (…) Ik wou dus die natuur vervangen. Ik heb geprobeerd om het zelf te laten regenen, te laten misten… en dat ging wel. Maar die zon hé dat lukte niet. Dat was te duur.”
– interview met Pol Moyaert, Vooruit, 3 oktober 1978
Narcisse Tordoir herinnert zich in 2002: “De ontmoeting met Hugo Roelandt is heel belangrijk geweest want ik kende eigenlijk niet veel van ‘performance’ en hij was de enige in Vlaanderen die daar vooral mee bezig was. Zijn performances waren vrij ‘theatraal’, hij focuste vooral op het uitvoeren van een reeks handelingen. In tegenstelling tot bv. het werk van Ulay en Marina Abramovic dat ‘fysieker’ was, meer op het lichaam betrokken, de zogenaamde ‘body art’. Roelandt vond het belangrijk om rond een bepaald thema te werken en daarvoor mensen uit te nodigen. Die konden dan mee dat thema uitbeelden volgens hun visie. Zoals met ‘De vier seizoenen’, een onderwerp dat me eigenlijk niet interesseerde, maar ik kon mijn ding doen en dat was o.k. voor Hugo.”
– Interview met Narcisse Tordoir, Guy Van Deuren, 19 juni 2002
Roelandt: “Ik dacht toen als een echte groepsleider en vond dat mijn mensen te weinig ‘live-ervaring’ hadden, dus besloot ik een kleine ‘tour’ te organiseren. In het RHOK is de reden van de breuk ontstaan. Tordoir en Jansen zagen er het werk van Reindeer Werk en zegden me dat dat was wat ze zelf wilden doen. We hadden toen al vier maanden aan ‘De vier Seizoenen’ gewerkt… maar die koppige ezels weigerden om ermee naar Kassel te gaan.”
– Interview met Hugo Roelandt, Guy Van Deuren, 21 juni 2002
Tordoir: “We hebben dat in het RHOK in Brussel op een festival gedaan, waar ik Reindeer Werk leerde kennen en in Aalst, ‘s avonds op straat voor de New Reform. Normaal gingen we er ook nog mee naar Kassel maar dat is niet doorgegaan omdat er toen al ruzie was. Dat ‘theatrale’ dat lag me niet en ook dat thema…’de vier seizoenen’… tja. Er moest regen gemaakt worden, dat was vooral ‘den dada’ van Hugo. Hij had een systeem gemaakt met plastic buizen, met allemaal gaatjes in en daar werd dan water door gepompt dat naar alle kanten spoot. En onder die ‘regen’ deden wij dan van alles. Ik heb een zwarte stoel wit geschilderd en met die regen liep de verf er altijd terug af… Er lagen ook mensen op de grond en daar schilderde ik silhouetten rond, maar ook die vervaagden door het water. Achteraf maakten we met de attributen van de performance, een installatie.”
– Interview met Narcisse Tordoir, Guy Van Deuren, 19 juni 2002
(Uittreksels uit Hugo Roelandt: Let's Expand The Sky, red. Marc Holthof, Occasional Papers, Londen, 2016)